Καστρο της Ωριας στην Θερμησια 1200-1700 μΧ

Υπαρχουν καποιες   βασικες πηγες για πληροφοριες σχετικα με το καστρο της Θερμησιας.

1.Η μια ειναι ενα αρθρο του κ Λινου Μπενακη που δημοσιευτηκε στο περιοδικο “Ο κοσμος των Μεταλλειων” τευχος 23  και αναδημοσιευτηκε στο περιοδικο “Στην Ερμιονη αλλοτε και τωρα”τευχος 3 Οκτωβριος 2009 (το περιοδικο μπορειτε να προμηθευτειτε απο το τηλεφωνο 2754031523)

2.Η δευτερη το βιβλιο της Γιονα Μικε Παιδουση-Παπαντωνιου “Η Ερμιονιδα ανα τους αιωνες”(εκδοση του Πελοποννησιακου Λαογραφικου Ιδρυματος τηλ 2752028947)στο βιβλιο της  Παιδουση -Παπαντωνιου καταγραφονται και οι παρακατω πηγες

α. (σελ194) Βεης Εγκ.Ελ τομος 12 σελ 1068, Ωριας Καστρον

β.(σελ194)Σπυριδων Λαμπρος Νεος Ελληνομνημων τομος 8 (1911) σελ 495.

3.Ενα βιβλιο που αναφερεται στις παραπανω πηγες αναλυτικα ειναι του κ Ι.Α.Ησαια ” Ιστορικες σελιδες του Δημου Ερμιονης” (εκδοση Δημου Ερμιονης 2005 τηλ συγγραφεα 210 8841587)

Στο βιβλιο αυτο αναφερεται και μια αλλη πηγη

α. (σελ 291) Ιωαννης Πεππας “Μεσαιωνικες σελιδες της Αργολιδας ” σελ 248

4.Αναφορα στο καστρο γινεται και στο βιβλιο του κ Μουσταιρα “Σκαβοντας και γκρεμιζοντας-Το περασμα του Αβα Φουρμον απο την Ερμιονη “(σελ 56)  που παραπεμπει  σε αρθρο του Γιωργου Γκουβρα “Το καστρο της θερμησιας” στο περιοδικο Ματιες στην Αργολιδα τευχος 11

Ας ξεκινησουμε με τα χρονια που εκτιμαται πως χτιστηκε το καστρο.

Στην πηγη 2. αλλα και στην 1. υπαρχει συμφωνια πως ο τροπος κατασκευης παραπεμπει στα τελη του 1100 μΧ . Συμφωνα με την πηγη 1.σελ 183

Ιδρυτης πρεπει να ειναι ο πιθανα Αλβανικης καταγωγης (το επώνυμο Σγουρός (ή Σγούρος) παρεφθαρμένο και ως Σκούρος, Σκούρας και Σκυρός απαντά από τα τέλη του 13ου, αλλά κυρίως τον 14ο και τον 15ο αιώνα σε στενή σχέση με την ακμάζουσα στην Ήπειρο ελληνοαλβανική οικογένεια των Μπούα,)  Θοδωρος Σγουρος και συνεχιστης ο γιος του  Λεοντας Σγουρος  που σκοτωθηκε στο Καστρο της Κορινθου (η ισως του Ναυπλιου) το 1208 η 1209.

Γύρω στο 1197- 1198 ο αυτοκράτορας Αλέξιος Γ’ Άγγελος (1195- 1203) ανέθεσε στον Θεόδωρο Σγουρό το δύσκολο έργο της πάταξης της πειρατείας, που είχε γίνει μάστιγα των νησιών του Αιγαίου αλλά και των παραλίων της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας.Ισως το καστρο της Θερμησιας που μπορουσε να ελεγχει το θαλασσιο περασμα προς τον Αργολικο κολπο να επαιξε ρολο σε αυτο το καθηκον.Τον ιδιο ρολο πρεπει να επαιξε το καστρο εναμιση αιωνα αργοτερα και το 1377 οταν ο πεθερος της Μαριας του Ανγκιεν (Φεντερικο Κορναρο)θελησε να αντιμετωπισει τους πειρατες.Μην ξεχναμε και την αλυκη Θερμησιας κατω απο το καστρο οταν το αλατι ηταν πολυτιμο για την συντηρηση τροφιμων.Κατά την Β΄Ενετοκρατία η περιοχή περνά πάλι στα χέρια των Ενετών και εξακολουθεί να διατηρεί τη σημασία της λόγω των αλυκών.Σημερα η λιμνοθαλασσα οπως και οι αλλοι υγροτοποι της περιοχης εχουν περασει στο ΤΑΙΠΕΔ

Ο γιος του Λεων Σγουρος ηταν  Βυζαντινός άρχοντας του Ναυπλίου στις αρχές του 13ου αιώνα. Μεταξύ 1201 και 1208 έλεγχε ως ουσιαστικά de facto ανεξάρτητες τις περιοχές της Ναυπλίας (ευρύτερη περιοχή Ναυπλίου), το Άργος, την Κόρινθο, την Αττική και τη Βοιωτία, περιοχές οι οποίες κατόπιν περιήλθαν στους Φράγκους της Δ΄ Σταυροφορίας.

Κληρονόμησε την ηγεμονία από τον πατέρα του Θεόδωρο πριν το 1200. Επαναστάτησε το 1201 ενάντια στον αυτοκράτορα Αλέξιο Γ’ και αυτονακηρύχθηκε άρχοντας^[1]. Όταν ο Ορθόδοξος κλήρος αντέδρασε, ο Λέων έλαβε δραστικά μέτρα και φυλάκισε τον αρχιεπίσκοπο Ναυπλίας. Στη συνέχεια κατέλαβε το Άργος και την Κόρινθο, ενώ θανάτωσε τον εκεί αρχιεπίσκοπο γκρεμίζοντάς τον από τον Ακροκόρινθο, αφού προηγουμένως τον τύφλωσε^[2]. Κατόπιν εκστράτευσε εναντίον της Αθήνας και την κατέστρεψε, αποκρούστηκε όμως στην Ακρόπολη από τον εκεί μητροπολίτη Μιχαήλ Χωνιάτη. Ο Λέων πολιόρκησε την Αθήνα, έκανε αποκλεισμό του λιμανιού από τη θάλασσα και διέκοψε το θαλάσσιο δρόμο προς την Κωνσταντινούπολη^[3]. Ενώ ακόμα διαρκούσε η πολιορκία, εκστράτευσε με επιτυχία στη Θήβα και την κατέλαβε. Το 1203 το βασίλειο του Σγουρού έφτανε από το Ναύπλιο μέχρι τη Βοιωτία. Τον επόμενο χρόνο, 1204, όταν οι Φράγκοι έκαναν την Δ’ Σταυροφορία και κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, ο Αλέξιος Γ’ ζήτησε καταφύγιο στη Λάρισα, και έδωσε στον Σγουρό την κόρη του Ευδοκία ως σύζυγο, και τον τίτλο του Δεσπότη^[3]. Ο Σγουρός προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους Φράγκους στις Θερμοπύλες, αλλά ο ελληνικός πληθυσμός τον εγκατέλειψε μην αντέχοντας την τυραννική και βάναυση δεσποτεία του. Κατέφυγε με λίγους άνδρες στο φρούριο του Ακροκορίνθου, όπου και οχυρώθηκε.Ο Σγουρός έμεινε πολιορκημένος για πολλά χρόνια, εξερχόμενος όμως σε τακτικά χρονικά διαστήματα προκαλούσε μεγάλες ζημιές στους Φράγκους. Την πολιορκία του Ακροκόρινθου, ανέλαβαν πλέον ο Γοδεφρείδος Βιλεαρδουίνος, ο Γκιγιόμ ντε Σαμπλίτ και ο Όθων ντε λα Ρος.Τελικά κάποια μέρα του 1208, απελπισμένος από την κατάληψη της υπόλοιπης Πελοποννήσου από τους Φράγκους, αυτοκτόνησε πέφτοντας έφιππος από τις επάλξεις του Ακροκορίνθου στα βράχια. Ένα χρόνο αργότερα, το 1209, ο Ακροκόρινθος παραδόθηκε στους Φράγκους.

Η περίοδος 1204 έως 1566 ή ακόμα 1669 και 1797, ως ακρότατο όριο τερματισμού της Λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία δυτικών κυριάρχων: Φράγκων/Βουργουνδών, Φλαμανδών, Γενουατών, Λομβαρδών, Βενετών, Καταλανών^[2], Φλωρεντινών, Ναβαρραίων, Ιπποτών Ναϊτών ή Ιωαννιτών. Όλοι αυτοί είχαν ως κοινό πολιτιστικό χαρακτηριστικό την πολιτισμική-θρησκευτική τους ταυτότητα: όλοι ήταν Λατίνοι, οπαδοί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και αναγνώριζαν τον Πάπα της Ρώμης ως ανώτατο θρησκευτικό και πνευματικό τους ηγέτη^[3]. Στις πηγές το όνομα Λατίνος προσδιορίζει γενικά τον μεσαιωνικό δυτικό άνθρωπο, ανεξαρτήτως εθνικής υπόστασης, ενώ το όνομα Φράγκος ταυτίζεται με το Λατίνος και δηλώνει τον Δυτικοευρωπαίο. Τέλος το Φράγκος καταλήγει να δηλώνει τον γαλλόφωνο ή τον γαλλικής καταγωγής δυτικό^[4][5]. Ο όρος Φραγκοκρατία επικράτησε στην ελληνική βιβλιογραφία μετά τον Κάρολο Χοπφ στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και τον Ουίλιαμ Μίλλερ κατά το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα

Στην Πελοπονησο εχουμε

• Το Φραγκικό Πριγκηπάτο της Αχαΐας, η φραγκοκρατούμενη Πελοπόννησος/Μορέας (1204/5-1262/1430). Στον Μορέα άσκησαν μικρές περιόδους εξουσίας οι Ναβαρραίοι, οι Ναΐτες και οι Ιωαννίτες Ιππότες
• Το Δουκάτο των Αθηνών και των Θηβών, δηλαδή η λατινοκρατούμενη Αττικοβοιωτία (1204/5-1456/58), που άλλαξε διαδοχικά κατακτητές: τους Βουργουνδούς Ντελαρός (1204/5-1311), την Καταλανοκρατία (1311-1388) και τη Φλωρεντινοκρατία των Ατζαγιόλι/Ατζαγιωλών (1388-1456/58) και μία εμβόλιμη Ενετοκρατία (1397-1403)

Γκωτιε Ε΄ ντε Μπριεν Ο τελευταίος Φράγκος Δούκας των Αθηνών (1308 – 1311), Αφέντης του Άργους και της Ναυπλίας, Βαρόνος της Θήβας και Κόμης του Μπριέν και του Λέτσε (1296 – 1311). Ο Γκωτιέ Ε΄ ήταν ο μοναδικός γιος του Ούγου του Μπριέν και της Ισαβέλλας ντε Λα Ρος  κυρίας του ημίσεος της Βαρονείας της Καρύταινας, κληρονόμος των οικογενειακών εκτάσεων στη Γαλλία, το Βασίλειο της Νεαπόλεως και την Πελοπόννησο.Ο Έλληνας ηγεμόνας της Θεσσαλίας Ιωάννης Β΄ Δούκας προχώρησε σε συμμαχία με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και το Δεσποτάτο της Ηπείρου εναντίον του Γκωτιέ.

Ο Γκωτιέ Ε΄  ντε Μπριεν , για να επιτεθεί στην συμμαχία των τριων κάλεσε σε βοήθεια  , την Καταλανική Εταιρεία ενα μισθοφορικό σώμα από Καταλανούς και Αραγωνέζους Αλμογάβαρους ( Αλμογαβαροι-από τα αραβικά al-mucaddem (αλ-μουκαντέμ), που σημαίνει «ο αρχηγός ή ο καπετάνιος», «αυτός που διευθύνει»)εμπαιναν στη μάχη κραυγάζοντας «Desperta Ferro!» (Ξύπνα σίδερο!), ή «Sant Jordi!» (Άγιος Γεώργιος!) ή «Aragón!» (Αραγωνία!)που δημιουργήθηκε από τον Ροζέ ντε Φλορ (Roger de Flor , στα Γερμανικα , Rutger von Blum) γιο Γερμανού στρατιώτη και Ιταλίδας από το Μπρίντεζι )  .

Οι μισθοφοροι του Rutger von Blum νίκησαν τον Ιωάννη Β΄ αλλά ο Γκωτιέ Ε αρνήθηκε να τους πληρώσει αυτά που είχε συμφωνήσει. Οι μισθοφοροι  μαζί με τους Τούρκους συμμάχους τους , επαναστάτησαν και ο Γκωτιέ Ε΄ ενώθηκε με μια ομάδα από Φράγκους ηγεμόνες αλλά οι Καταλανοί τους συνέτριψαν στη Μάχη του Αλμυρού, ο Γκωτιέ έπεσε στη μάχη και οι Καταλανοί κατέλαβαν το Δουκάτο των Αθηνών.

Ο Γκωτιε Ε  ντε Μπριεν με τη σύζυγο του Ιωάννα του Σατιγιόν απέκτησε τους Γκωτιέ ΣΤ΄ του Μπριέν  και την  Ισαβέλλα του Μπριέν,(την αποκαλουμενη “Ωραια Ελενη”)που  παντρεύτηκε τον Γκωτιέ Γ΄ του Ανγκιεν και απεκτησαν 11 παιδια

Ενα απο αυτα τα 11 παιδια , ο Γκυ του Ανγκιεν ηταν ο πατερας της Μαριας του Ανγκιεν και μητερα της η Μπον Φοσερόλ  .Η Ισαβελλα του Μπριεν ηταν η γιαγια της Μαριας του Ανγκιεν του καστρου της Θερμησιας και ο Γκωτιε Γ του Ανγκιεν ο παπους της.

Η Μαρία, γαλλ.: Marie d’Enghien (μετά το 1363 – 1392/1393) από τον Οίκο του Ανγκιεν, ήταν κυρία του Άργους και της Ναυπλίας στη Φραγκοκρατούμενη Ελλάδα από το 1376/77 έως το 1388. Γεννήθηκε μετά το 1363 από τον Γκυ του Ανγκιεν, κύριο του Άργους και της Ναυπλίας και της Μπόνης του Φουσερόλ.Όντας το μοναχοπαίδι των γονιών της, ήταν η μοναδική κληρονόμος της κυριότητας τού πατέρα της, όταν αρραβωνιάστηκε σε ηλικια 8 χρονων τον Ιωάννη ντε Λούρια, τον Καταλανό κύριο στο Στείρι Βοιωτίας, στο Δουκάτο των Αθηνών, το 1371. Αν και το συμβόλαιο γάμο συντάχθηκε (τους τελευταίους μήνες του έτους), ο γάμος δεν έγινε τελικά. Η Μαρία κληρονόμησε το Άργος και τη Ναυπλία, όταν ο πατέρας της απεβίωσε λίγο μετά τον Οκτώβριο του 1376 οταν ηταν 13 χρονων .Επειδη ηταν ακομα ανήλικη, ο θείος της αδερφος του πατερα της  Λουδοβίκος του Ανγκιάν, κόμης του Κονβερσάνο διοικούσε την κυριότητά της ως κηδεμόνας της.. Ο Λουδοβίκος ενα χρονο μετα τον θανατο του πατερα της , πάντρεψε τη Μαρία σε ηλικια 14 ετων το 1377  με έναν Βενετό πατρίκο, τον Πιέτρο Κορνάρο,γιο ενός πλούσιου Βενετού πατρίκιου, του Φεντερίγκο Κορνάρο.Το συμβόλαιο για τον γάμο υπογράφηκε στη Βενετία στις 17 Μαΐου 1377. Περίπου δύο μήνες αργότερα, η Σύγκλητος της Βενετίας εξουσιοδότησε τον Φεντερίγκο να φέρει τη Μαρία στη Βενετία. ^[4] Στη συνέχεια, ο Φεντερίγκο φρόντισε για την άμυνα του Άργους και της Ναυπλίας ενάντια στους Τούρκους και άλλους πειρατές.  Η Μαρία μετακόμισε στη Βενετία, αλλά συμμετείχε στη διοίκηση της κυριότητάς της.Η Μαρία και ο σύζυγός της διοικούσαν μαζί την κυριότητα. Για παράδειγμα, επιβεβαίωσαν από κοινού την προηγούμενη παραχώρηση γης του Λουδοβίκου του Ανγκιεν σε έναν τοπικό ευγενή. Ο Πιέτρο απεβίωσε πριν από το 1388, και η Μαρία ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για την πώληση της κυριότητάς της στη Βενετία, επειδή δεν μπορούσε να την υπερασπιστεί. .Όταν απεβίωσε ο σύζυγός της, το 1388. εντεκα χρονια μετα τον γαμο τους , πώλησε την κυριότητα στη Δημοκρατία της Βενετίας για ένα κανονικό εισόδημα 500 δουκατων το χρονο για οσο ζουσε.

Τόσο το Άργος όσο και η Ναύπλια βρίσκονταν σε στρατηγικώς σημαντικά σημεία, και η Σύγκλητος αποδέχθηκε την προσφορά. ^[6] Στις 12 Δεκεμβρίου 1388 η Μαρία πώλησε την κυριότητά της, σε αντάλλαγμα για ένα ετήσιο εισόδημα που θα καταβάλλεται σε αυτήν και στους απογόνους της, όσο η Βενετία κατείχε το Άργος και τη Ναυπλία. Ο θείος της Ενζελμπέρ του Ανγκιάν πλησίασε τη βενετική Σύγκλητο, απαιτώντας την κυριότητα του Άργους και της Ναυπλίας, αλλά σύντομα ενημερώθηκε για την πώληση της κυριότητας.  Πριν όμως οι Βενετοί προλάβουν να εγκατασταθούν εκεί τις κατέλαβε ο Δεσπότης του Μυστρά θεόδωρος Παλαιολόγος. Ο Θεοδωρος αντάλλαξε με τους Βενετούς το 1394 το Άργος και το Θερμίσιον για τα Μέγαρα και τον Πύργο του Μυλοποτάμου.

Την ιδια χρονια το 1388 που πεθανε ο πρωτος  συζυγος  της Πιετρο Κορναρο  παντρεύτηκε τον Πασκάλε Ζάνο , αλλά πεντε χρονια μετα ( το 1393 ή πριν) η Μαρία απεβίωσε σε ηλικια 30 ετων στη Βενετία , χωρίς να αφήσει παιδιά από κανέναν από τους δύο γάμους. Ενα χρονο μετα τον θανατο της  ο Θ Παλαιολογος (1355 – 24 Ιουνίου 1407)διάδοχος του πρώτου δεσπότη του Μορέως Μανουήλ Καντακουζηνού  που ειχε καταλαβει στο μεταξυ τις Ενετικες κτησεις αντάλλαξε με τους Βενετούς το 1394 το Άργος και το Θερμίσιον για τα Μέγαρα και τον Πύργο του Μυλοποτάμου.

Ο Θεόδωρος Α΄ έφθασε στην Πελοπόννησο στα τέλη του 1382 και από την αρχή αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες. Ο εξάδελφός του σεβαστοκράτωρ Δημήτριος Α΄ Καντακουζηνός, γιος του πρώην αυτοκράτορα Ματθαίου Καντακουζηνού, προσπάθησε μετά το θάνατο του δεσπότη Μανουήλ να καταλάβει την εξουσία με τη βοήθεια των Ναβαρραίων και των Τούρκων. Όμως ο Θεόδωρος Α΄δεν χρειάστηκε να πολεμήσει για πολύ εναντίον του, διότι το 1384 ο Δημήτριος πέθανε.Διαβαστε για τον βιο και πολιτεια του Θεοδωρου Α εχει πολυ ενδιαφερον.Θυμιζω πως απο το 1200 μεχρι το 1400 εχουμε σημαδια στην Ερμιονιδα μιας οικονομικης πολιτιστικης ζωης που εχει σαν προυποθεση οικονομικες δραστηριοτητες.Ποιος η ποιοι τοπικοι αρχοντες εφεραν και πληρωσαν  αγιογραφους απο την Αττικη να κανουν τοιχογραφιες στην Πικροδαφνη την Μονη Αυγου και τα αλλα Βυζαντινα ξωκλησια; Τι ρολο και ποια σημασια ειχε το καστρο της Θερμησιας ;

Το κάστρο Θερμήσι απαντά στις γραπτές πηγές με την ονομασία Trémis πρώτη φορά το 1347 στη διαθήκη του Gautier II de Brienne κόμη του Lecce, de jure δούκα των Αθηνών και de facto κυρίου του Άργους και της Ναυπλίας. Παραδόξως το κάστρο δεν αναφέρεται σε μια λίστα των κάστρων που χρονολογείται το 1377.

Μετά την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς το 1460, το Θερμήσι όπως και άλλες περιοχές, παρέμεινε σε ενετικά χέρια.

Το καστρο ανατιναχτηκε απο τους Βενετους  το 1715 οταν ηττηθηκαν απο τους Τουρκους. Η ζωη του λοιπον ηταν γυρω στα 500 χρονια. Σε αυτα τα χρονια σιγουρα βελτιωθηκε η δομη του χτιστηκαν τουλαχιστον μια δεξαμενη καθως και εκκλησια στο εσωτερικο του

A.Nοτιο Δυτικη πλευρα.

Εδω η νοτιο δυτικη πλευρα. Ολο το καστρο ειναι χτισμενο πανω σε δυο βραχους που ειναι χωρισμενοι μεταξυ τους.Ο τριτος βραχος και χαμηλοτερος στα ανατολικα  προς την πλευρα της Θερμησιας δεν ηταν ποτε οχυρωμενος.

Η νοτιο δυτικη πλευρα φωτογραφημενη απο ΒΑ και το πρωτο τμημα του καστρου που η κορφη του εχει μηκος περιπου 38 μετρα.Κτισματα ομως υπαρχουν και στον γκρεμο που το χωριζει με το δευτερο μερος της οχυρωσης.

Σπασμενη βαση σκευους που βρεθηκε στην βαση του βραχου αυτης της πλευρας του καστρου στο πρασινο σημειο

Στο ιδιο μερος βρεθηκαν και αλλα κεραμικα ενα μαλιστα λευκο επισμαλτωμενο εσωτερικα και εξωτερικα οπου διακρινεται και καποιο σχημα μπλε χρωματος.

Β. Βορειο Ανατολικη πλευρα

Το κυριο μερος του καστρου ειναι το ΒΑ οπου και τα περισσοτερα κτισματα και το θολωτο κτισμα εχει μηκος περιπου 100 μετρα και φαρδος λιγο πανω απο 20 μετρα.Το υψηλοτερο σημειο   ειναι 350 μετρα.Η εισοδος σημερα γινεται απο την Νοτια πλευρα οπου και το θολωτο κτισμα

Εξω και κατω απο το καστρο διακρινεται κτισμα.Διασωζεται θολωτη πλευρα προς Ανατολη θεμελιωση γυρω στα 10 μετρα μηκος Δυο ανοιγματα βορεια και  Ανατολικα .Φυλακιο ; Ναος ;

Το δεντρο που εχει φυτρωσει μεσα στον τοιχο αργα η γρηγορα θα γκρεμισει οτι εχει απομεινει.

Πισω απο αυτο θεμελιωση δευτερου κτισματος 4*4 μετρα

Ολη η εκταση ειναι γεματη  με σπασμενα κεραμικα.

Στην  πλευρα προς την θαλασσα στον καθετο βραχο διακρινεται αναρριχητικη διαδρομη με σιδερενιους πασαλους καρφωμενους στον αποκρυμνο γκρεμο .

Στην φωτογραφια διακρινεται το σχισμα αναμεσα στα δυο μερη του καστρου.

Στο κυριως Καστρο μπορειτε να ανεβειτε απο την Βορεια πλευρα. Στην πιο πανω φωτογραφια το καστρο ειναι στο δευτερο βραχο στο βαθος .Σχετικα ευκολη η αναβαση σημειωμενη με βελη αλλα θελει προσοχη μονο στο τελευταιο κομματι πριν την εισοδο. Στην κατω φωτογραφια η διαδρομη εισοδου.Απο αυτη τη πλευρα θα ανεβειτε.

Η φωτογραφια ειναι απο εκδρομη- αναβαση ομαδας 15 ανθρωπων που διοργανωσε η  Φυσιολατρικη Ορειβατικη Ομαδα Αργολιδας στις 28 Ιανουαριου 2024

Το θολωτο κτισμα  εχει ενδιαφερον με πολλα γκραφιτι στους τοιχους του αλλα η φθορα ειναι μεγαλη.Θα ενδιαφερθει ποτε κανενας;Οχι για τους τουριστες.Για μας.Ενδιαφερεται κανενας;

Σιγουρα εχει γινει καταφυγιο ανθρωπων προσφατα οπως δειχνουν οι σταχτες στο εσωτερικο του και παλια ρουχα.Αλλα ο χωρος ειναι επισκεψιμος εδω και δεκαδες χρονια οπως δειχνουν οι ημερομηνιες στον τοιχο

 

 

 

απο Ελληνες και ξενους εξ αλλου η χωρα μας ειναι σταυροδρομι λαων και πολιτισμων.Δεν ηταν μονο οι Φραγκοι οι Ενετοι οι Τουρκοι και οι Αλβανοι που εζησαν αιωνες εδω αλλα και αλλοι λαοι μισθοφοροι πειρατες εργατες περασαν απο την Ερμιονιδα και αφησαν το αχνο η πιο δυνατο σημαδι τους στην ιστορια της.

Πολυ καλα σωζεται μερος τοιχου κτισματος στην νοτια πλευρα.Στο κάστρο, με βάση τα σωζόμενα λείψανα, έχουν παρατηρηθεί από τους μελετητές δύο οικοδομικές φάσεις, από τις οποίες η πρώτη έχει τοποθετηθεί από τους μελετητές στα χρόνια μεταξύ 1395 και 1537, ενώ η δεύτερη στα χρόνια της Α΄Οθωμανοκρατίας οπότε και στο κάστρο σημειώθηκαν ορισμένες μετατροπές. Η ύπαρξη ενός μεσοβυζαντινού ναού στην κορυφή του κάστρου υποβάλλει την ιδέα χρήσης του χώρου αυτή την περίοδο.

Το ιδιο κτηριο απο την εσωτερικη πλευρα του

Το ΒΑ τειχος πανω απο το θολωτο κτισμα

Βορειο τειχος

Νοτιο τειχος

Το καστρο ειναι στα τρια χιλιομετρα απο το χωριο της Θερμησιας σε ευθεια .

Η διαδρομη για να φτασετε απο τον κεντρικο δρομο Ερμιονης Θερμησιας με το αυτοκινητο ειναι αυτη και ειναι 4 χιλιομετρα.Η διασταυρωση ειναι πριν να φτασετε στην Θερμησια.Αν δεν την βρειτε, μολις φτασετε στον κυκλικο κομβο της Θερμησιας ακολουθειστε την πρασινη γραμμη και θα βγειτε παλι στον δρομο που οδηγει στο καστρο.

Απεναντι απο το καστρο υπαρχει λοφος που οι κατοικοι ονομαζουν η ραχη του Βεζυρη.

Γραφει η πηγη 2.(σελ 194) Ο Σπυριδων Λαμπρος στον Νεο Ελληνομνημωνα  αναφερεται σε παραδοση που επιβεβαιωνουν και οι κατοικοι της περιοχης.

Ο ΓΠ Φωτοπουλος περιερχομενος την Ερμιονιδα το 1878 κατεγραψε μια παραδοση πως στο καστρο ζουσε νεα πενταμορφη βασιλοπουλα και ενας Τουρκος βεζυρης πολλα χρονια πολιορκουσε το καστρο  για να το καταλαβει και προφανως να την κανει δικη του. Το καστρο  της Ωριας. Της ομορφης.

Δεν τα καταφερνε ομως και στο τελος αφου κατελαβε τον απεναντι λοφο και πλησιασε την πυλη , εντυσε εναν Δερβιση μοναχο, αυτος μπηκε στο καστρο ανοιξε τις πορτες και η βασιλοπουλα επεσε απο τις επαλξεις στον  γκρεμο και σκοτωθηκε για να μην την πιασουν οι Τουρκοι.

Ο λοφος αυτος ονομαστηκε η ραχη του Βεζυρη και το καστρο  εμεινε στην παραδοση σαν το Καστρο της Ωριας.Παραδοση που υπαρχει και για αλλα καστρα της Ελλαδας.Αναρωτιεμαι ομως αν η συγκεκριμενη παραδοση  ειναι απομειναρι της υπαρξης της Δουκισας Μαριας του Ανγκιεν που οι στην δικαιοδοσια της οποιας ηταν το καστρο μεχρι  το 1388 οταν το παραχωρησε στους Βενετους.

Σωζονται ακομα τμηματα των τειχων  μεταγενεστερα ( λενε οι συγγραφεις )μετα τις προσθηκες Φραγκων και Βενετων.

Ας δουμε πιο αναλυτικα πρωτα το αρθρο του κ Μπενακη

Υπαρχουν πεντε  εγγραφα πηγες καταγεγραμενα απο τον κ Μπενακη  για το Καστρο της Θερμησιας

Η πρωτη που καταγραφει  ειναι του 1356 και ειναι η Διαθηκη του Βαλτερ Ντε Μπριεν του δευτερου απογονου του τελευταιου Δουκα των Αθηνων.

Αφου οι Καταλανοι κατελαβαν την Αθηνα το 1311 και πολλα χρονια μετα, με βαση αυτη τη διαθηκη,  οι κτησεις των Φραγκων στην Αργολιδα ηρθαν στα χερια της ανηψιας του ντε Μπριεν ( κορης της αδερφης του) της Μαριας ντ  Αγκιεν που εγινε δουκισα του Αργους και εγκατασταθηκε εκει.

Αναμεσα λοιπον στις κτησεις της Δουκισης ηταν (με βαση το εγγραφο της διαθηκη του 1356 ) και το Καστρο Λα Τρεμις που αναγνωριστηκε σαν το Καστρο της Θερμησιας.

Δεν εμεινε πολυ στα χερια των Γαλλων και της Δουκισης Μαριας  ντ Αγκιεν  η Θερμησια . Η δουκισα παντρευτηκε εναν Βενετο τον Πετρο Κορναρο που σκοτωθηκε προωρα.

Μετα τον θανατο του αντρα της ειδε πως οι Βενετοι ετοιμαζονταν να επιτεθουν και να της παρουν τις κτησεις, προτιμησε να τις πουλησει για 500 χρυσα δουκατα τον χρονο εφ ορου ζωης.Ετσι το 1388 οι Βενετοι αποκτουν την κυριαρχια σε ολες τις κτησεις των Γαλλων στην Αργολιδα (μαζι φυσικα και το καστρο).

Τα πραγματα δεν ηταν ευκολα για τους Βενετους.Ο Θεοδωρος Α Παλαιολογος κατελαβε το Αργος (1390),και αργοτερα προσπαθησε να παρει και το Ναυπλιο απο τους Βενετους που ειχαν ηδη εγκατασταθει εκει απο το 1389.Οι Βενετοι αντισταθηκαν και τελικα εγινε η ανταλλαγη που καταγραφει το “Χρονικον Συντομον ” στο οποιο αναφερεται ο κ Μπενακης.

Το δευτερο εγγραφο που καταγραφει ο κ Μπενακης ειναι το “Χρονικον Συντομον” Το 1394 λιγα χρονια αργοτερα δηλαδη ο Δεσποτης του Μυστρα συμφωνει με τους Βενετους να παρουν οριστικα το καστρο της Θερμισιας και το Αργος και σε ανταλλαγμα να παρει αυτος τα Μεγαρα και τον Πυργο του Μυλοποταμου.

Το τριτο εγγραφο στο οποιο αναφερεται ο κ Μπενακης ειναι του Δογη της Βενετιας  με ημερομηνια 24 Δεκεμβριου 1437.

Στο εγγραφο αυτο λοιπον διευκρινιζεται πως ο Δεσποτης του Μυστρα εχει παραχωρησει το δικαιωμα να διοριζεται ο φρουραχος του Καστρου  Castrum de Tirmisse απο την Βενετια για να προστατευει τα συμφεροντα της.Καλες οι συμφωνιες αλλα δεν τηρουνται απο τον Δεσποτη του Μυστρα.Τεσσερα χρονια αργοτερα λοιπον  η συγκλητος της Βενετιας διαταζει τον καπιτανο του Ναυπλιου να ανακτησει το καστρο της Θερμησιας το οποιο κατεχει ακομα ο Παλαιολογος. Μαλλον τα καταφεραν να πραγματοποιηθουν οσα συμφωνηθηκαν γιατι η Θερμησια μαζι με τις αλλες πολεις και καστρα της Αργολιδας εμειναν στα χερια των Βενετων και μετα την συμφωνια με τον Σουλτανο με τους ορους της ειρηνης μετα απο 16 χρονια πολεμου αναμεσα σε Βενετους και Τουρκους το 1479.

Το τεταρτο εγγραφο στο οποιο αναφερεται ο κ Μπενακης ειναι μια εκθεση του Βενετου Προβλεπτου του Ναυπλιου του 1531 οπου καταγραφεται ο πληθυσμος της Ναυπλιας (μεσα ηταν και τα Καστρα Ναυπλιου και Θερμησιας) καθως και το ειδος των φορων που επεβαλε η Βενετια.

Τελος το πεμπτο εγγραφο ειναι μια εκθεση του Νικολαου Τζουστιανη (καπιτανου του Ναυπλιου) το 1525  οπου αναφερεται ποσο ασφαλες ειναι το καστρο και πως η φρουρα του ειναι ΔΥΟ ανθρωποι. Ο φρουραχος Φραντσεσκο Μπολντου και ο ιπποτης Ιερωνυμος.

Διορισμενοι στην θεση τους για 100 χρονια.

Δεν κρατησε τοσα χρονια η δουλεια τους .Μετα απο 12 χρονια, το 1537, οι Τουρκοι ξεκινουν πολεμο κατα της Βενετιας που καταληγει σε νικη τους

Μετα το Ναυπλιο ηρθε και η σειρα του Θερμησιου.Το καστρο και η Ερμιονιδα επαθαν μεγαλες κατσροφες τοτε. (πηγη2.σελ193)

Οι Βενετοι γυρισαν μετα απο εκατο χρονια για λιγο αυτη τη φορα.Μολις τριαντα χρονια. Οταν εφυγαν απο την Αργολιδα ηττημενοι το 1715 ανατιναξαν το Καστρο της Θερμησιας για να μην πεσει ξανα στα χερια των Τουρκων.(πηγη4.σελ 56)

Ο κ Μπενακης αναφερει σε παλιοτερη δημοσιευση του και ενα γραμμα των προκριτων της Τριπολεως με ημερομηνια 5 Φεβρουαριου 1819 προς τους προκριτους της Υδρας. Στην επιστολη αυτη αναφερεται πως “τεσσερες επισκεπτες με φραγκικα ρουχα πηγαν να επισκεφτουν το Παλαιοκαστρο”. Αλλα το βραδυ γυρισαν μονο οι δυο. Ολη η ιστορια συνδεεται με την δολοφονια του Φιλικου Γαλατη που τοποθετειται στην περιοχη η της Ερμιονης η της Θερμησιας.Οι προκριτοι λοιπον ζητουν να περισσοτερες πληροφοριες για την τυχη του Γαλατη και του αλλου ανθρωπου.