Πρώτα απο ολα να ξεκαθαρίσω πώς η δουλειά μου ειναι μάγειρας.
Δεν ειμαι ιστορικός η αρχαιολόγος, ουτε πάω να κάνω τον εξυπνο επειδή διάβασα δυο βιβλία ανθρώπων που ξόδεψαν χρόνο μεράκι και χρήμα για να μιλήσουν για την επαρχία μας. Μια συζήτηση θα ηθελα να ανοίξουμε με την βοήθεια πιο ειδικών ανθρώπων,και εμείς οι πολίτες να βοηθησουμε να συνεχίσει η ερευνα, η γνωση, η αγάπη για το τόπο.
Να γίνουν σχολικές επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους , να βγεί ενα κατατοπιστικό φυλλάδιο για τους επισκέπτες της περιοχής ,να ενημερωθούν οι καθηγητές στα γυμνάσια και τα Λύκεια,να γίνονται καποιες επιστημονικές ημερίδες τακτικά για τους αρχαιολογικούς χώρους της επαρχίας, ετσι που το θέμα να ξαναζωντανέψει και να συνεχισθούν οι προσπαθειες που εδω και τοσα χρόνια εχουν σταματήσει.
Ετσι θα προσπαθήσω να ειμαι σύντομος σε οσα ιστορικά θα γράψω με τα λίγα που διάβασα σε δύο βιβλία που αγαπώ πολύ.Μια εισαγωγή ειναι, ενα ερεθισμα για αναζήτηση στις πηγές, περισσότερων πληροφοριών.
1 . Στο σταυροδρόμι του Αργολικού του Αδωνι Κύρου( σελ 142-177)και
2. Η των Ερμιονέων πόλις του Βασίλειου Γκάτσου (σελ 143-158).
Το πρώτο βιβλίο δυστυχώς εχει εξαντληθεί και γνωμη μου ειναι πώς πρεπει οπωσδήποτε να ξαναεκδοθεί με πρωτοβουλία του Δήμου μας.
Η αρχαία πόλη των Αλιέων Τυρινθίων ηκμασε για περίπου εκατό χρόνια απο το 468 πΧ εως το 362 .
Ειναι χτισμένη στη περιοχή Μπουζέικα απέναντι απο τον σημερινό οικισμό του Πορτο Χελιού και η Ακροπολη της βρισκόταν στην κορφή του λόφου στη θεση Καστρακι (Μπιζάνι ).
Ο οικισμός απλωνόταν και στον γειτονικό λόφο οπου υπάρχουν απομεινάρια τειχους αλλα και σε ολο τον λόφο μέχρι και μέσα στην σημερινή θάλασσα που τότε ηταν ξηρα.
Την εποχή της ακμής της υπολογίζεται πώς ειχε 400-500 σπίτια και 2.500 κατοίκους ενω η συμμαχία της πόλης με τους Σπαρτιάτες και κα΄ποτε τους Αθηναίους στην διαρκεια του πελοποννησιακού πολέμου την εκανε θεατρο πολεμικών συγκρούσεων αλλα και συμμετοχο σε μάχες.
Η εξαγωγή της πανακριβης πορφύρας (η κατεργασία της οποίας γινόταν με μυστικές συνταγές στην Ερμιόνη) το πολύτιμο λάδι που πουλούσε στην Αθήνα μετα το κάψιμο των ελαιόδενδρων απο τους Σπαρτιάτες το περίφημο κρασί της (πάντα μεθυσμένοι στις μαχες πηγαίνουν ελεγε απαξιωτικά ο Αθηναίος ποιητης Εφιππος με το στόμα του Ηρακλή) αλλα πάνω απ ολα η σημαντική θεση της Ακρόπολης και του φυσικού λιμανιού της εκαναν την πολη ξακουστη.
Για την πορφυρα και την κατεργασια της διαβαστε την παρακατω μελετη
http://www.arxaiologia.gr/assets/media/PDF/migrated/89_87-92.pdf
Γιατι ομως Αλιείς εκ Τύρινθου;
Γιατι τα παλαιοτερα χρόνια υπήρχαν Δρύοποες κατοικοι , ψαραδες που ζούσαν στην περιοχή της Αλιάδας η Αλίκης.
Ηταν ενα απο τα τρια λιμάνια της Ερμιονίδας μαζί με εκείνο της Ερμιόνης και του Μασητα .
Βέβαια ο κόλπος του Χελιού ηταν τοτε διαφορετικός .Η σταθμη της θάλασσας ηταν πολύ πιο μέσα γι αυτο και μέρος της πολης ιδιαιτερα δυο ναοί του Απόλλωνα ειναι σήμερα βυθισμένοι κατω απο το νερό και την λάσπη σε μικρό οστοσω βάθος.
Το 468 ομως οι Αργειοι καταστρεφουν τις Μυκήνες και την Τυρινθα συμμαχους της Σπαρτης και οι Δωριείς Τυρίνθιοι αναζητούν καταφύγιο στους συγγενείς φυλετικά Δρύοπες Ερμιονίτες μετα απο χρησμό του ιερού του Απόλλωνα τον οποίο και λατρευσαν στην συνέχεια .
Αυτοί τους παραχωρούν την περιοχή των Αλιεων οπου θα συγκατοικίσουν για εκατον πενήντα χρόνια με τους γηγενείς Δρύοπες.
Κάποια στιγμη οι παλαιοί κατοικοι θα συμπράξουν με τους στρατιώτες του Δημήτρίου του Πολιορκητή το 303 για να σφάξουν τους Τυρίνθιους και να εξαφανίσουν απο το προσκήνιο την πόλη τους
Το 461 ομως οι Σπαρτιάτες ανησυχούν απο την συμμαχία Αθήνας -Αργους και την κατακτηση απο τους Αργείους ανατολικών περιοχών της Πελοποννησου και στέλνουν ενα εμπορικό καραβι με τριάντα πολεμιστές και αρχηγό τον Ανήριστο να καταλάβει τους Αλιείς.
Πράγματι το καράβι μπαίνει απο την στενή εισοδο του λιμανιού που δεξιά και αριστερα ειχε στρογγυλούς πύργους (αργότερα προστεθηκε μπάρα που στενεψε την εισοδο )και “καταλαμβάνει την πόλην των ετσι κι αλλιώς φίλων Τυρινθίων που εφτασαν μεχρι εκει διωγμένοι απο τους εχθρούς των Σπαρτιατών Αργίους.
Δυο χρόνια αργότερα το 459 οι Αθηναίοι επιτιθενται να καταλάβουν την πόλη.Υπάρχει αποψη που λέει πώς βγηκαν στα Φλάμπουρα και χάσαν τη μαχη στην περιοχή πίσω απο το σημερινό ξενοδοχείο Γαλαξίας.Μάλιστα στον Κεραμικό επιγραφή μνημονευει τους πεσόντες εν Αλιευσιν και μεχρι το 1960 υπήρχε στην περιοχή τύμβος .
Το 430 και 425 ομως οι Αθηναίοι λεηλατουν την πόλη ενω το 424-423 συναπτουν συνθήκη για εγκατασταση Αθηναικής φρουρας στην πόλη και χρήση του λιμανιού,συνθηκη που κρατησε μεχρι το 404.
Το 370-369 οι Αλιείς γίνονται και πάλι σ’υμμαχοι της Σπαρτης και τελικά υπέκυψαν στον Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους του.
Η ειρήνη πάντως του 362 αναμεσα στα Ελληνικά κράτη με εξαίρεση τη Σπαρτη εξασφάλισε ουδετερότητα στο λιμάνι των Αλιεών παρ ολη την συμμαχία του με την Σπαρτη και την μεγαλύτερη ακμή στην ιστορία του μια πόλη σημαντική με αποχετευτικό σύστημα σπανιο για την εποχή της.
Πηγες
Η των Ερμιονέων Πόλις (Βασιλείου Γκάτσου) (εκδότης Β.Γκάτσος 2104514608Πειραιάς1996)
Στο σταυροδρόμι του Αργολικού(Αδωνις Κύρου) (Αδωνις Κύρου 1990-)
Η Ερμιονίδα ανα τους αιώνες (Πελοποννησιακο Λαογραφικό Ιδρυμα 1996) Γιόνα Μικέ Παιδουση-Παπαντωνίου τηλ 2108834020 και 2752028947
Αρχαιολογία χωρίς σκαπάνη(Τιερντ βαν Αντελ/Κέρτις Ράνελς2002) (εκδ καλειδοσκόπιοΑθηνα 2103632788)
• Ηρόδοτος, Ιστορίαι VII 137
• Θουκυδίδης, Ιστορία, VII 12.3-4, I 105.1; II 56.4, IV 45.2
• Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ιστορική XI 78.1-2
• Ξενοφών, Ελληνικά I 5.10
• Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγηση ΙΙ 36.1
• Στράβων, Γεωγραφικά VIII 6.11 Σχετικές έρευνες Ευρήματα σε μουσεία Ενδεικτική βιβλιογραφία
• Flemming N. C., 1968, “Holocene Earth Movements of Earth Movements and Eustatic Sea Level Change in the Peloponnese”, Nature 217, 1031-2
• Jameson M. H., 1973, “Halieis in Porto Cheli”, στο D. J. Blackman (ed), Marine Archaeology, Butterworths, London
• Jameson M. H., 1969, “Excavations at Porto Cheli and Vicinity, Preliminary report, I: Halieis, 1962-1968”, Hesperia 38, 311-342
• Jameson M. H., 1963, “Excavations at Porto Cheli”, Αρχαιολογικό Δελτίο 18
• Jameson M. H. & C. K. Williams, 1966, “Halieis”, Αρχαιολογικό Δελτίο 21
• Φαρακλάς Ν., 1973, Ερμιόνη-Αλιάς, Αρχαίες Ελληνικές πόλεις 19. Αθηναϊκός Τεχνολογικός Όμιλος, Αθηναϊκό Κέντρο Οικιστικής
• Frost J.F., 1985, “The harbour at Halieis” in Raban A., Harbour Archaeology. Proceedings of the International Workshop on ancient Mediterranean harbours, Caesarea Maritima 24-28.6.83, University of Haifa, Bar International Series 257
Θα συνεχίσω σε επομενο post για τα χρόνια που ακολούθησαν.
Ιστορική Ερμιονίδα 
Leave a comment